beytussebap-elki - Aşılar

Aşılar - Aşı Takvimi

İnfeksiyon hastalıkları halen dünyada çocuklar arasında en fazla ölüm nedeni olmaya devam etmektedir. Mikroorganizmaların çoğu birden fazla antibiyotiğe direnç geliştirmektedir. Bu nedenle antibiyotiklerin yeri sınırlı kalmakta, aşının önemi ortaya çıkmaktadır. Ayrıca antibiyotikle tedavi pahalı olduğu gibi kişi hasta olduktan sonra uygulandığı için son çare olarak kullanılmaktadır. Aşılamanın amaclarını şöyle sıralayabiliriz;

Aşılanan kişiyi korumak
İnsandan insana bulaşan hastalıklarda hastalığın toplumda kontrol altına alınmasını, eliminasyonunu sağlamak
Poliomyelit ve çiçek gibi bazı hastalıklarda eradikasyonu sağlamak

Ücretsiz aşılama Sağlık Ocaklarında ve Ana Çocuk Sağlığı Merkezlerinde yapılmaktadır.
Sağlık Bakanlığının bütçesi genel bütçenin % 2 si kadardır. Bir yılda çocuk başına aşı için bütçeden ayrılan pay 1 Doları geçmemektedir. Bu koşullarda, Sağlık Bakanlığının imkanları ile herkesi ücretsiz olarak ABD ve Avrupa standartlarında aşılamamız imkansızdır. Ancak ekonomisi gelişmiş sanayi ülkelerinin bile çoğunda aşı ücretsiz olmayıp sağlık sigortası veya bağlı bulunduğu kurum ödemektedir.

Sağlık Bakanlığının önerdiği aşı takvimi aşağıdadır.

BCG
- 2. Ayda
- İlkokul 1. sınıfta ( PPD kontrolu ile )

3. DBT ve POLİO

o 2. ayda

o 3. ayda

o 4. ayda

o 16. ayda

o İlkokul 1. sınıfta ( sadece polio )

4. KIZAMIK

o 9. ayda

o 15-59. ay arasında

o İlkokul 1. sınıfta

5. HEPATİT B

o 3. ayda veya doğumda veya 2. ayda

o 4. ayda 1. ayda3. ayda

o 9. ayda 6. ayda9. ayda

6. Td

o İlkokul 1. sınıfta

o İlkokul 5. sınıfta

7. T Lise 1. sınıfta

Her yıl tüm dünyada, 5 yaşın altında 12 milyon çocuk hayatını kaybediyor. Üstelik bu ölümlerin en azından 2-3 milyonu aşılarla korunabilecek bulaşıcı hastalıklar nedeniyle meydana geliyor.

Aşı ile korunması mümkün olan birçok hastalık var. Kısaca tanımak gerekirse:

• KIZAMIK

Daha çok 3-10 yaşları arasında görülen bulaşıcı hastalığın nedeni, bir çeşit virüstür. Kızamıklı tükürük aracılığı ile bulaşır. Hastalık mikrop alındıktan sonra 10 gün içinde ortaya çıkar. Son derece bulaşıcı olan kızamık ateş, burun akıntısı, gözlerde kızarıklık ve sulanma, öksürük ve tipik döküntülerle kendini gösteren bir hastalıktır. Kesin tedavisi olmayan kızamıktan tek korunma yolu aşılanmaktır.

• KIZAMIKÇIK

İlkbahar ve kışın daha sık görülür. Aşısız tüm insanlarda görülebilir. Etken Rubella virüsüdür. Doğrudan ya da damlacık yoluyla bulaşır. Bulaşıcılık dönemi döküntüden önceki 1 hafta ve döküntü sonrası 1 haftalık dönemdir. Kuluçka dönemi 14-21 gün sürer. Hafif ateş ve boyundaki lenf bezlerinde şişlik olabilir. Daha sonra yüzde küçük, pembemsi döküntüler şeklinde başlar ve vücuda yayılır. 4-5 gün kadar sürer. Nüks görülmez. Bir kez geçirdikten sonra bağışıklık gelişir. Genellikle hafif seyirli bir hastalıktır, aşılanmamış gebe kadına bulaşırsa, fetüs açısından risk oluşturur. Tedavisi yoktur. Beslenmede bir değişikliğe gerek yoktur. Aşı ile korunma mümkündür. Eğer hastalık daha önce geçirilmediyse tüm bayanların kızamıkçık aşısı ile aşılanmaları ve 1 ay süreyle hamile kalmamaları tavsiye edilmektedir. Aşılanan kişilerin %98'i bu hastalığa karşı yaşam boyu korunmaktadırlar.

KABAKULAK

Etkeni kabakulak virüsüdür. Aşılanmamış herkes enfeksiyona yatkındır. Solunum salgılarıyla doğrudan bulaşır, bulaşıcılık dönemi, hastalığın başlangıcından 1-2 gün önce ve başladıktan 9 gün sonradır. Kuluçka dönemi 16-18 gün sürer. Başlangıçta ateş, iştahsızlık, gibi bulgular olabilir. Daha sonra çenenin iki tarafındaki tükürük (parotis) bezlerinde tek ya da iki taraflı şişme, boyun ve kulak altındaki bezlerde şişme, çiğneme sırasında ağrı, ekşi ve asitli yiyeceklerle ağrı olabilir. Olguların bir kısmında da hiçbir bulgu olmayabilir.Tanının doğrulanması için doktor görmelidir. Kusma, uyuklama, baş ağrısı gibi bulgular varsa meningoensefalit (beyin zarı ve beyin iltihabı) riski yönünden mutlaka doktora danışılmalıdır. Semptomatik tedavi (ağrı ve ateş düşürücüler), yanaklara soğuk kompres, asit içermeyen, ekşi olmayan yumuşak besinler önerilir. Aşı ile korunma mümkündür.

HIB ENFEKSİYONLARI (MENENJİT)

HİB (Hemofilus İnfluenza tip B) 5 yaş altındaki çocuklarda sık görülen ve başta menenjit olmak üzere zatürre, epiglottit gibi ölümle sonuçlanabilen birçok ağır hastalığa neden olan bir bakteridir. Hib aşısı, bebek iki aylık olduktan sonra iki ay arayla yani 2, 4, 6. aylarda 3 doz uygulanmalı ve bebek 18 aylık olunca bir hatırlatma dozu daha yapılmalıdır.

TETANOZ
Tetanoz mikrobu, genellikle toprakta ve hayvanların dışkılarında yaşayan, vücuda çok küçük yara ve kesiklerden dahi girebilen bir mikroptur. Oksijensiz ortamda yaşayan bu mikrop paslı çivi, bıçak gibi maddelerin yanı sıra cam kesiği, hayvan pisliği ve açık yaraların toprakla temas etmesi sonucunda insanlara bulaşmaktadır.Tetanoz hastalığının bebeklerdeki en önemli üç belirtisi; emme güçlüğü, kasılmalar ve teskin edilemeyen ağlamadır. Bebekleri yeni doğan tetanosundan korumak için, anne adaylarının gebeliklerinin 3. ayından itibaren mutlaka tetanoz aşısı olmaları gerekmektedir.

DİFTERİ

Yutkunma zorluğu, ses kısıklığı, nefes darlığı, kuru öksürük, yüzde morarma, bademcikler üzerinde kurşuni beyaz renkte bir zar, boğaz ağrısı, boyun bezlerinde şişlik, iştahsızlık, kol ve bacaklarda ağrılar görülür. Ateş 38-40 derece arasındadır. Nabız süratlidir. Hastalık başlangıcında teşhis edilip, hastanın nefesi tamamen kesilmeden müdahale edilmezse, ölümle sonuçlanır. Bulaşıcı bir hastalıktır. Hastanın bulunduğu yerdeki havaya yayılan mikroplarla bulaşır. Korunmak için en iyi çare difteri aşısı yaptırmaktır.

BOĞMACA

Hastalık yapıcı etkenin bulaşma yolu solunum yollarıdır. İnfekte bireyin solunum sistemi salgıları damlacık yolu ile yayılarak diğer insanları infekte ederHastalık etken olan ajanın alınımından yaklaşık 4-21 gün sonra ortaya çıkar. Öncelikle hastalığın ilk döneminde burun akıntısı, gözde yaşarma, halsizlik ve fazla yükselmeyen ateş gibi hafif üst solunum yolu enfeksiyonuna benzer belirtiler ortay çıkar. Bu dönemde hastalığın tanısının konulması güçtür. Ancak etrafta boğmaca hastalığına yakalandığı bilinen bireylerin varlığı mevcut ise tanı konulabilir. Hastalıktan korunmak için en iyi yol aşı ile aktif bağışıklamadır. Yeni doğmuş bir bebekte boğmacaya karşı bağışıklık yoktur. Küçük süt çocuklarında ölüm oranı yüksek olduğundan, erken yaşta aşılama önemlidir.

HEPATİT B

Hepatit B virüsünün neden olduğu karaciğer iltihaplanmasıdır. Hepatit A’dan daha az görülür. Bu hastalık dahatehlikelidir; çünkü kronikleşebilir. Kan ve cinsel yolla bulaşır. Aşı, bir çok ülkede mecbur tutulmuştur. Ülkemizde hepatit b konusunda yapılan araştırmalar sonucunda yaklaşık 3 milyon kişinin bu hastalığı taşıdığı ve her yıl 160. 000 bebeğin bu virüsü taşıyan annelerden doğduğunu ortaya koymaktadır. Bebek,bu virüs ile doğum esnasında göbek kordonu kesilirken temas etmekte ve bu bebeklerin %90'ı kronik(müzmin) taşıyıcı olmaktadırlar. Kesin tedavisi olmayan bu hastalığa karşı en etkili korunma yolu aşılanmadır.

VEREM(TÜBERKÜLOZ)

Damlacık enfeksiyonu şeklinde solunum yoluyla giren mikrop, akciğerlere yerleşmekte ve oradan beyin zarına, kemik iliğine ve lenf bezlerine yayılabilmektedir. Bu durum özellikle çocuklarda ölüme kadar gidebilen çok ağır tablolar oluşturmaktadır. Verem aşısı ( BCG) doğumdan sonra 3. ay içerisinde tek doz şeklinde uygulanmalıdır.

• SU ÇİÇEĞİ

Daha çok kış sonu ve ilkbaharda olmak üzere tüm mevsimlerde görülebilir. Çoğu kişi bu hastalığı çocukluk döneminde geçirir. Oldukça bulaşıcıdır. Etkeni bir virüstür. Damlacıklar yoluyla havadan bulaşır. Bulaşıcılık süresi tüm alttaki lezyonlar kabuk tutana kadar devam eder. Kuluçka dönemi 14–16 gün kadardır. Mikrop bulaştıktan sonra, ilk bulgular hafif ateş, halsizlik, iştahsızlık ve kaşıntıdır. 1–2 gün içinde özellikle yüzden ve saçlı deriden başlayan, önce kırmızı leke şeklinde olup sonradan sivilceye dönüşen ortası sulu vesiküller belirir ve tüm vücuda yayılır. İlk vesiküller 6–8 saat sonra kabuklanmaya başlar. Döküntüler ortalama 5–20 gün sürer. Aşıyla korunabilen bir hastalıktır, 12 aydan büyük çocuklara aşı yapılmalıdır.Virüs sessiz kalarak daha sonra Zona’ ya dönüşebilir.

HEPATİT A

Hepatit A virüsünün neden olduğu karaciğer iltihaplanmasıdır. Hepatit B’den daha çok görülür, hastalık basit birşekilde gelişir, komplikasyon yapmaz. 2-3 hafta içinde geçer. En iyi korunma şekli aşıdır.